اگرچه جراحی ایمپلنت دندان (DIS) میزان موفقیت بالایی دارد و ممکن است برای برخی افراد خوب باشد، اما برای همه مناسب نیست. همچنین این روش ممکن است عوارض طولانی‌مدت ایجاد کند.
این مقاله به بررسی عوارض احتمالی و مشکلات بلندمدتی که ممکن است از جراحی کاشت ایمپلنت دندان (DIS) ناشی شوند، می‌پردازد. همچنین اطلاعاتی درباره نرخ موفقیت ایمپلنت، مراقبت‌های پس از عمل و زمان بهبودی ارائه می‌دهد.
ایمپلنت های دندانی چگونه کار می کنند؟
ایمپلنت دندان جایگزینی طولانی مدت برای دندان از دست رفته است. ایمپلنت یک پیچ تیتانیومی است که جراح دندانپزشک آن را به جای ریشه دندان اصلی به استخوان فک می‌پیچد.
در طی دوره بهبودی، ایمپلنت و استخوان فک با یکدیگر جوش می‌خورند. پس از جوش خوردن، ایمپلنت می‌تواند از یک دندان مصنوعی یا تاج پشتیبانی کند.
ایمپلنت‌های دندانی می‌توانند مزایای عملکردی و زیبایی متعددی داشته باشند، از جمله:
- بازسازی ظاهر دندان‌های آسیب‌دیده
- بهبود عملکرد گاز زدن و جویدن
- تثبیت دندان‌ها و بافت‌های فک اطراف
- جلوگیری از تحلیل رفتن استخوان
عوارض احتمالی ناشی از جراحی
چندین عارضه احتمالی وجود دارد که ممکن است پس از جراحی ایمپلنت دندان (DIS) رخ دهد. در ادامه برخی از مشکلات رایج که ممکن است بعد از این جراحی ایجاد شوند، بررسی شده‌اند.
عفونت
عفونت در محل ایمپلنت شایع‌ترین عارضه ناشی از جراحی ایمپلنت دندان (DIS) است.
درمان عفونت بستگی به شدت و محل عفونت دارد. به عنوان مثال، عفونت باکتریایی در لثه ممکن است نیاز به آنتی‌بیوتیک یا پیوند بافت نرم داشته باشد. عفونت باکتریایی در استخوان ممکن است نیاز به حذف بافت استخوانی عفونی و احتمالا ایمپلنت، و به دنبال آن پیوند استخوان و بافت نرم داشته باشد.
عقب‌نشینی لثه
در برخی موارد، ممکن است فرد متوجه شود که بافت لثه اطراف ایمپلنت شروع به عقب‌نشینی می‌کند. این می‌تواند منجر به التهاب و درد شود. ارزیابی سریع توسط دندانپزشک برای جلوگیری از برداشتن ایمپلنت ضروری است.
ایمپلنت لق
در چند هفته اول پس از جراحی ایمپلنت دندان (DIS)، ایمپلنت با استخوان فک رشد کرده و جوش می‌خورد. این فرآیند که به آن اسئواینتگریشن (osseointegration) گفته می‌شود، برای موفقیت بلندمدت ایمپلنت بسیار حیاتی است. این روند ممکن است ماه‌ها طول بکشد.
اگر ایمپلنت با استخوان جوش نخورد، جراح دندانپزشک ممکن است ایمپلنت را بردارد. فرد ممکن است پس از بهبودی منطقه، مجدداً اقدام به کاشت ایمپلنت کند.
آسیب به عصب یا بافت
گاهی اوقات، جراح دندان ممکن است به طور ناخواسته ایمپلنت را بیش از حد به یک عصب نزدیک کند. این امر می‌تواند منجر به بی‌حسی، سوزن سوزن شدن یا درد شود. علائم کوتاه‌مدت در جراحی ایمپلنت دندان شایع‌تر هستند، اما ممکن است فرد با علائم طولانی‌مدت نیز مواجه شود.
مشکل عصب یا بافت نیاز به توجه فوری دارد. آسیب به عصب آلوئولار تحتانی (IAN) در فک پایین می‌تواند به‌طور بالقوه جدی باشد. برخی از علائم احتمالی آسیب به IAN عبارتند از:
- بی‌حسی مداوم در سمت ایمپلنت، از جمله لب پایین و چانه
- درد یا ناراحتی مداوم
- احساس سوزن‌سوزن، خارش یا سوزش در لثه و پوست
مشکلات نادر
جراحی ایمپلنت دندان (DIS) ممکن است منجر به برخی مشکلات نادر نیز شود، مانند مشکلات سینوسی و آسیب به خود ایمپلنت.
مشکلات سینوسی
ایمپلنت‌های دندانی فک بالا ممکن است به حفره‌های سینوسی نفوذ کرده و باعث التهاب سینوس‌ها شوند. این مشکل به عنوان سینوزیت شناخته می‌شود.
برخی از علائم احتمالی سینوزیت شامل موارد زیر است:
- درد، حساسیت یا تورم در اطراف گونه‌ها، چشم‌ها یا پیشانی
- مخاط بینی سبز یا زرد
- گرفتگی بینی
- کاهش حس بویایی
- سردردهای سینوسی
- دندان درد
- بوی بد دهان
- دمای بالای بدن
آسیب ناشی از فشار بیش از حد
همانند هر دندان دیگر، فشار یا ضربه بیش از حد می‌تواند باعث ترک خوردن یا شل شدن ایمپلنت دندان شود.
برخی از افراد ممکن است بدون اینکه متوجه شوند، فشار زیادی به ایمپلنت‌های دندانی خود وارد کنند. به عنوان مثال، برخی افراد در هنگام خواب دندان‌های خود را به هم می‌سایند (که به آن دندان قروچه یا بروکسیم می‌گویند). افرادی که مستعد این رفتار هستند ممکن است نیاز به استفاده از محافظ دندان داشته باشند تا از آسیب به ایمپلنت و همچنین دندان‌های طبیعی خود جلوگیری کنند.
مشکلات بلندمدت
پری ایمپلنتایتیس نوعی بیماری لثه است که باعث از دست رفتن استخوان حمایت‌کننده از ایمپلنت می‌شود. این بیماری به دلیل التهاب مزمن در محل ایمپلنت ایجاد می‌شود.
بر اساس یک مرور در سال ۲۰۱۷، پری ایمپلنتایتیس می‌تواند حدود ۵ سال طول بکشد تا پیشرفت کرده و علائمی ایجاد کند. این علائم معمولاً شامل خونریزی یا تورم در اطراف محل ایمپلنت دندان است.
همچنین امکان نادری وجود دارد که بدن ایمپلنت دندانی را رد کند. بر اساس یک مرور در سال ۲۰۱۹، محققان در حال بررسی خطرات استفاده از ایمپلنت‌های دندانی ساخته شده از تیتانیوم یا سایر فلزات هستند. برخی افراد حساسیت نادری به فلز دارند که باعث می‌شود بدنشان ایمپلنت‌های فلزی را رد کند. محققان توصیه می‌کنند که افراد قبل از دریافت چنین ایمپلنت‌هایی، تست حساسیت به فلز را انجام دهند.
چه کسانی باید ایمپلنت دندان داشته باشند؟
ایمپلنت‌های دندانی برای افرادی که به دلیل پوسیدگی شدید یا ضربه به دندان‌هایشان نیاز به جایگزینی دارند، گزینه مناسبی هستند.
با این حال، دو مشکل اصلی در رابطه با ایمپلنت‌های دندانی وجود دارد: مناسب بودن و نرخ موفقیت.
مناسب بودن
یکی از مشکلات ایمپلنت‌های دندانی این است که برای همه افراد مناسب نیستند.
برای دریافت ایمپلنت دندانی، فرد باید از سلامت کلی خوبی برخوردار باشد. همچنین لثه‌ها و استخوان فک فرد باید سالم باشند، زیرا این ساختارها باید تا پایان عمر فرد، ایمپلنت را حمایت کنند.
ایمپلنت‌های دندانی برای کودکان مناسب نیستند، زیرا استخوان‌های صورت آن‌ها هنوز در حال رشد است.
نرخ موفقیت
گاهی اوقات، یک ایمپلنت دندانی ممکن است شکست بخورد. متخصصان سلامت شکست ایمپلنت را به دو دسته تقسیم می‌کنند: شکست زودهنگام (که بلافاصله پس از قرار دادن ایمپلنت رخ می‌دهد) و شکست دیرهنگام (که پس از مدتی که ایمپلنت در محل قرار گرفته، اتفاق می‌افتد).
ایمپلنت‌های دندانی نرخ موفقیت حدود 90-95% دارند. با این حال، در میان افراد زیر ممکن است نرخ موفقیت کمتری داشته باشند:
- سیگار می‌کشند
- دیابت دارند
- بیماری لثه دارند
- تحت پرتودرمانی در ناحیه فک قرار گرفته‌اند
- داروهای خاصی مصرف می‌کنند
مراقبت از ایمپلنت‌های دندانی
برای اطمینان از موفقیت ایمپلنت دندانی، مهم است که دستورالعمل‌های مراقبتی ارائه شده توسط جراح را به دقت دنبال کنید.
پس از انجام جراحی ایمپلنت دندان (DIS)، فرد باید از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های داغ در حالی که ناحیه همچنان بی‌حس است، خودداری کرده و به مدت چند روز فقط از رژیم غذایی نرم استفاده کند.
همانند دندان‌های طبیعی، ایمپلنت و بافت‌های اطراف آن نیاز به تمیز کردن منظم دارند. فرد باید پس از بهبود لثه‌ها حداقل یک بار در روز اطراف ایمپلنت را نخ دندان بکشد و از برس‌های بین‌دندانی برای تمیز کردن نواحی که دسترسی به آن‌ها دشوارتر است، استفاده کند.
همچنین، افراد باید معاینات منظم دندانپزشکی و جلسات تمیز کردن برای نواحی زیر خط لثه را برنامه‌ریزی کنند.
افرادی که سیگار می‌کشند، ممکن است بخواهند سیگار را ترک کنند، زیرا این کار خطر بروز عوارض ناشی از ایمپلنت دندانی را کاهش می‌دهد.
زمان مراجعه به دندانپزشک
پس از انجام جراحی ایمپلنت دندانی، ممکن است دندانپزشک برای جلوگیری از عفونت آنتی‌بیوتیک تجویز کند. همچنین، فرد ممکن است نیاز به داروهای مسکن تجویزی یا بدون نسخه برای تسکین درد داشته باشد.
هر گونه تورم یا کبودی باید طی چند روز پس از جراحی کاهش یابد. اما اگر درد و تورم بیش از یک هفته ادامه پیدا کرد، فرد باید برای ویزیت مجدد به دندانپزشک مراجعه کند.
فرایند اولیه بهبود چند هفته طول می‌کشد، و تکمیل کامل فرایند جوش خوردن ایمپلنت با استخوان (osseointegration) ممکن است ماه‌ها زمان ببرد. در صورتی که ایمپلنت دندانی شروع به حرکت کند یا پس از چند هفته همچنان درد داشته باشد، باید به دنبال مراقبت پزشکی بود. رسیدگی به این مشکل برای جلوگیری از عوارض بسیار مهم است.
پیش‌آگهی
جراحی ساده ایمپلنت دندان (DIS) معمولاً فقط به بی‌حسی موضعی نیاز دارد، بنابراین اکثر افراد معمولاً دوره بهبودی کوتاهی دارند.
با این حال، برخی افراد ممکن است پس از جراحی ایمپلنت دچار علائم زیر شوند:
- درد در ناحیه ایمپلنت
- خونریزی جزئی
- کبودی لثه‌ها یا پوست
- تورم لثه‌ها یا صورت
دندانپزشک یا جراح دهان به بیمار توصیه می‌کند که پس از عمل استراحت کافی داشته باشد. آن‌ها ممکن است رژیم غذایی موقتی از غذاهای نرم و استفاده از کمپرس یخ روی ناحیه آسیب‌دیده صورت را برای کاهش التهاب و تورم توصیه کنند.
میزان ناراحتی از فردی به فرد دیگر و همچنین با توجه به تعداد ایمپلنت‌های قرار داده شده متفاوت است. با این حال، مصرف استامینوفن یا ایبوپروفن معمولاً برای کاهش درد کافی است. داروهای مسکن معمولاً برای ۲ تا ۳ روز پس از جراحی مورد نیاز است.
میانگین زمان بهبود پس از جراحی ایمپلنت دندان حدود ۲ تا ۶ ماه است. پس از بهبودی کامل، جراح دندان می‌تواند دندان مصنوعی را روی ایمپلنت قرار دهد.
خلاصه
جراحی ایمپلنت دندان برای همه مناسب نیست. فرد باید تحت معاینه دندانی جامع توسط جراح قرار گیرد تا مشخص شود که آیا برای این جراحی مناسب است یا خیر.
ایمپلنت‌های دندانی دارای نرخ موفقیت بالایی در حدود ۹۵٪ هستند و برای بسیاری از افراد کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشند.
با این حال، ایمپلنت‌های دندانی ممکن است باعث عوارضی مانند عفونت، عقب‌رفتگی لثه و آسیب به عصب و بافت شوند. اگر فرد پس از جراحی ایمپلنت علائم نگران‌کننده‌ای داشت، باید به جراح دندانپزشک مراجعه کند.
