دندان درد گاهی اوقات می تواند باعث سردرد شود. این می تواند به دلیل تحریک در عصبی به نام عصب سه قلو اتفاق بیفتد که احساس درد و یا لامسه را از طریق اعضایی مانند صورت، دندان و یا فک و دهان، دریافت می کند. گاهی اوقات به دلیل یک بیماری زمینه ای مانند عفونت سینوسی یا اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ یا TMD) ممکن است در یک طرف همزمان درد دندان و سردرد داشته باشید.
این مقاله برخی از ارتباطات احتمالی دندان درد و سردرد و همچنین آنچه را که در صورت تجربه هر دو علامت با هم باید بدانید شرح می دهد.
میگرن ناشی از دندان درد
درد دندان ممکن است به دلایل مختلفی از جمله پوسیدگی ها، ترک ها و نهفتگی (زمانی که دندان به طور کامل از لثه بیرون نمی آید) رخ دهد. اگر این شرایط درمان نشود، فرد حتی می تواند به میگرن مبتلا شود.
میگرن معمولاً سردردهای ضربان دار و یک طرفه است. این درد همچنین می‌تواند همراه با علائم دیگری مانند تهوع، استفراغ و یا حساسیت به نور یا صدا باشد.
متخصصان بر این باورند که ارتباط بین دندان درد و میگرن، عصب سه قلو است. این عصب جمجمه ای حرکات و حس‌های صورت و چشم را کنترل می کند. این عصب احساس را برای بیشتر اجزای صورت شما از جمله لب بالا و پایین، دندان ها و لثه ها فراهم می‌کند.
تصور می شود که عصب سه قلو نقش مهمی در ایجاد میگرن ایفا می کند. در این مورد، درد ناشی از دندان درد ممکن است عصب را تحریک کرده و باعث میگرن شود.
درد دندانی که به سرتان منتقل می‌شود
علاوه بر این که درد دندان می‌تواند یک میگرن را فعال کند، پوسیدگی دندان یا بیماری پیشرفته لثه نیز می‌توانند درد را به سر منتقل کنند.
درد انتقالی به این معنی است که شما احساس دردناکی را در بخشی از بدن تجربه می‌کنید که با قسمتی از بدن که واقعاً درد ایجاد شده است متفاوت است. این به بسیاری از اتصالات عصبی (از طریق عصب سه قلو) مربوط می شود که دندان ها و سایر ساختارهای صورت را به مغز متصل می کند.
بسیار متداول است که شخصی به علت سردرد تنشی یا میگرن به پزشک مراجعه کند در حالی که در واقع با یک مشکل دندانی روبه‌رو است.
پوسیدگی دندان و بیماری لثه هر دو از تجمع باکتری در دندان‌های شما ناشی می‌شوند که معمولاً در نتیجه عادت‌های نامناسب مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است. در صورت عدم درمان، پوسیدگی دندان می تواند منجر به حفره و آبسه دندان شود.
عفونت دندان می تواند منجر به عوارض جدی و گاهی تهدید کننده زندگی مانند سپسیس شود، بنابراین تشخیص زودهنگام عفونت و درمان آن توسط یک متخصص دندانپزشک مهم است.
علائم عفونت دندان عبارتند از:
- دندان درد شدید
- طعم تلخ در دهان
- بوی نامطبوع دهان
- تب
- درد هنگام جویدن
- حساسیت به سرما یا گرما در دندان ها
- تورم لثه مانند آبسه روی دندان عفونی
- غدد متورم در گردن
- تورم فک بالا یا پایین
تورم فک بالا یا پایین می تواند نشان دهنده یک عفونت خطرناک باشد، به خصوص زمانی که با سایر علائم عفونت مانند تب یا مشکل در باز کردن دهان همراه باشد. در صورت مشاهده این علامت فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
شرایط زمینه ای که باعث دندان درد و سردرد می شود
شرایطی وجود دارد که هم می تواند باعث سردرد و هم دندان درد شود، اما در واقع به یک اختلال دندانی یا سردرد مربوط نمی شود.
دندان قروچه (براکسیسم)
یکی از نمونه های کلاسیک درد انتقالی به سر، دندان قروچه است.
وضعیتی که در آن فرد به طور معمول دندان های خود را به هم فشار می دهد یا به هم می سایند. دندان قروچه اغلب در شب رخ می دهد.
سردردی که می تواند به دلیل دندان قروچه ایجاد شود، اغلب به عنوان دردی مبهم توصیف می شود که دور سر می پیچد یا پشت چشم ها ایجاد می شود. سایر علائم دندان قروچه عبارتند از:
- درد دندان ها و عضلات فک
- کلیک کردن در مفصل فک
- مشکل در باز و بسته کردن دهان
عفونت سینوسی
عفونت سینوسی می‌تواند باعث ایجاد ناراحتی در یک یا چند دندان، به‌ویژه در دندان‌های بالایی که در زیر سینوس ماگزیلاری (پشت استخوان‌های گونه) قرار دارد شود.
یکی دیگر از علائم رایج عفونت سینوسی، سردرد سینوسی است که با خم شدن به جلو بدتر می شود.
سایر علائم و نشانه های عفونت سینوسی عبارتند از:
- تب
- خستگی
- احتقان بینی و مخاط زرد یا سبز
- فشار یا پری گوش
- بوی بد دهان
اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)
مفاصل گیجگاهی فکی، دو مفصل هستند که فک پایینی را به جمجمه متصل می کنند. این دو مفصل به همراه عضلات فک، فک پایین شما را به سمت بالا و پایین حرکت دهند و به شما امکان جویدن، خمیازه کشیدن، صحبت کردن و بلعیدن را می دهند.
اختلال مفصل گیجگاهی فکی زمانی اتفاق می‌افتد که عضلات فک پایین و یا رباط‌ها دچار مشکل می‌شوند یا به صورت همزمان حرکت نمی‌کنند. این ناهماهنگی می تواند به دلایل مختلفی از جمله دندان قروچه یا ضربه به فک رخ دهد.
علاوه بر دندان درد، TMJ اغلب باعث سردرد (از جمله میگرن) می شود. سردرد TMJ معمولاً به عنوان یک درد دردناک توصیف می شود که از نزدیک گوش شروع می شود و به سمت فک، شقیقه یا گردن حرکت می کند. آنها معمولاً با حرکات فک مانند جویدن یا باز و بسته کردن دهان تحریک می شوند.
نورالژی عصب سه قلو
نورالژی عصب سه قلو (تریژمینال) یک اختلال درد ناشی از فشردگی یا آسیب عصب سه قلو است. این اختلال باعث حملات ناگهانی دردهای طاقت‌فرسا، کوبنده یا شوک‌مانند در صورت می‌شود که تقریباً همیشه فقط در یک طرف صورت رخ می‌دهد.
در بسیاری از موارد، درد در امتداد فک بالا یا پایین احساس می شود. مردم اغلب قبل از پزشک به دندانپزشک خود مراجعه می کنند زیرا فکر می کنند دچار عفونت دندان شده اند. در واقع، پیش از تشخیص نورالژی عصب سه قلو، عصب کشی یا کشیدن غیر ضروری دندان غیرمعمول نیست.
ترومبوز سینوس کاورنوس (Cavernous sinus thrombosis)
گرچه بسیار نادر است، اما یک مشکل دندانی درمان نشده می تواند باعث یک بیماری جدی و بالقوه تهدید کننده زندگی به نام ترومبوز سینوس کاورنوس شود.
این بدان معناست که یک لخته خون در فضایی در مغز پشت چشم (سینوس کاورنوس) وجود دارد. لخته زمانی اتفاق می افتد که عفونت در صورت یا سر به مغز سرایت کند.
یکی از علائم اصلی این بیماری، سردرد شدیدی است که معمولاً در پشت چشم یا پیشانی رخ می‌دهد.
علاوه بر سردرد شدید، دیگر علائم ترومبوز سینوس کاورنوس شامل:
- تب شدید
- حرکت ضعیف چشم
- تورم پلک
- بیرون زدگی کره چشم (پروپتوز)
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
اگر یک دندان درد و یا سردرد جدید و مداوم را تجربه کردید، به دندانپزشک یا پزشک خود مراجعه کنید. پی بردن به علت زمینه ای می تواند مشکل باشد، اما مهم است که تشخیص درستی داشته باشید تا بتوانید درمان مناسب را دریافت کنید.
اگر روش‌های دندانپزشکی برای دندان درد انجام داده‌اید، اما کمکی نکرده‌اند، با دندانپزشک خود در مورد مراجعه به یک متخصص که در سردرد، بیماری‌های عصبی، یا مشکلات گوش، بینی و گلو تخصص دارد، صحبت کنید.
چگونه دندان درد و سردرد را مدیریت کنیم
اگر به طور همزمان دندان درد و سردرد دارید، ممکن است قبل از دریافت پاسخ، نیاز به زمان و مراجعه به بیش از یک پزشک داشته باشید. مهم است که به دنبال تشخیص صحیح باشید تا بتوانید درمان مناسب را برای علت درد خود دریافت کنید.
ممکن است تنها چیزی که نیاز دارید پر کردن حفره، مصرف آنتی بیوتیک برای عفونت سینوسی یا استفاده از محافظ دهان در شب باشد تا از دندان قروچه جلوگیری کنید. اگر مشکل پیچیده تر است، ممکن است نیاز به مراجعه به متخصص داشته باشید. و هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید بهتر است.
در حالی که منتظر یک قرار ملاقات با پزشک یا دندانپزشک خود هستید، می توانید از داروهای بدون نسخه (OTC) برای تسکین دندان درد و سردرد استفاده کنید. تحقیقات نشان می دهد که ایبوپروفن و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) در کاهش درد دندان بهتر از مواد افیونی هستند.
همچنین ممکن است متوجه شوید که استفاده از کمپرس سرد روی قسمت دردناک صورت به تسکین درد دندان کمک می کند. همچنین می توانید کمپرس سرد را روی سر و گردن خود برای دردهای میگرنی قرار دهید. فقط با قرار دادن یک پارچه تمیز بین خود و کمپرس از پوست خود محافظت کنید.
نکته پایانی
سردرد و دندان درد می توانند به هم مرتبط باشد. به عنوان مثال، یک دندان درد می تواند باعث میگرن شود یا یک بیماری دندانی مانند دندان قروچه می تواند باعث درد انتقالی در سر شما شود.
برخی از شرایطی که می توانند باعث چنین دردی شوند، مانند عفونت سینوسی، به یک اختلال دندانی یا سردرد اولیه مرتبط نیستند. مراجعه به پزشک کلیدی برای تعیین علت و منبع اصلی درد شما و دریافت درمان مناسب است.
