تغییر رنگ دندان زمانی رخ می دهد که رنگ طبیعی دندان های شما تغییر می کند. دندان ها ممکن است زرد شوند یا درخشش خود را از دست بدهند یا ممکن است لکه های سفید یا تیره روی آنها ایجاد شود. دلایل این تغییر می تواند مصرف تنباکو، آسیب به دندان، بهداشت نامناسب دهان و برخی غذاها، نوشیدنی ها و داروها باشد.
تغییر رنگ دندان چیست؟
تغییر رنگ دندان به لکه‌دار شدن یا تیره شدن دندان‌های شما اشاره دارد. شما ممکن است به دلایل متعددی دچار تغییر رنگ دندان شوید. برخی از علل اجتناب‌ناپذیر هستند، مانند پیری، آسیب‌های دندانی یا بیماری. دیگر علل قابل پیشگیری هستند، مانند سیگار کشیدن و بهداشت دهان و دندان ضعیف.
انواع تغییر رنگ دندان
دو نوع اصلی تغییر رنگ دندان وجود دارد:
- تغییر رنگ خارجی: این نوع تغییر رنگ روی سطح خارجی دندان (مینای دندان) شما تأثیر می گذارد. قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی خاص مانند برخی غذاها و نوشیدنی ها، باعث تغییر رنگ دندان ها می شود.
- تغییر رنگ داخلی: این نوع تغییر رنگ از داخل دندان شما شروع می شود و عاج شما (لایه زیر مینای دندان) را تحت تاثیر قرار می دهد. علل آن عبارتند از ضربه های دندانی و مصرف برخی از داروها می باشد.
علل احتمالی
شایع ترین دلایل تغییر رنگ دندان ها چیست؟
چندین عامل می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان‌ها شوند. برخی از این عوامل قابل اجتناب هستند و برخی دیگر غیرقابل اجتناب.
علل قابل اجتناب تغییر رنگ دندان عبارتند از:
- غذاها و نوشیدنی های تیره رنگ. مواد غذایی مانند قهوه، چای، انواع توت ها، شراب قرمز و سس سویا می توانند به مرور زمان دندان های شما را لکه دار کنند.
- سیگار کشیدن و استعمال سایر دخانیات. تحقیقات نشان می دهد که تغییر رنگ دندان در میان افرادی که سیگار می کشند در مقایسه با افرادی که سیگار نمی کشند، شایع تر است.
- بهداشت دهان و دندان نامناسب. لکه ها به پلاک دندان می چسبند. اگر پلاک را با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم پاک نکنید، احتمال ایجاد تغییر رنگ در دندان‌ها بیشتر است.
- مصرف بیش از حد فلوراید. در مقادیر مناسب، فلوراید یک روش عالی برای محافظت از دندان‌ها در برابر پوسیدگی است. با این حال، افرادی که در دوران کودکی مقادیر زیادی فلوراید مصرف می‌کنند ممکن است دچار فلوئوروزیس دندانی شوند، وضعیتی که منجر به ایجاد لکه‌های سفید روی مینای دندان می‌شود.
دلایل تغییر رنگ غیر قابل اجتناب دندان عبارتند از:
- ژنتیک. رنگ طبیعی دندان‌ها، درخشندگی و شفافیت از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
- آسیب‌های دندانی. زمین خوردن، تصادفات رانندگی و صدمات ورزشی می‌توانند باعث آسیب‌هایی شوند که منجر به تغییر رنگ دندان‌ها می‌شود.
- افزایش سن. با افزایش سن، مینای دندان شما نازک‌تر می‌شود. این امر باعث نمایان شدن بیشتر عاج زیرین، که دارای رنگ زرد است می‌شود. به همین دلیل، ممکن است با افزایش سن دندان‌های شما کمی بیشتر تغییر رنگ دهند.
- درمان‌های دندانپزشکی. برخی مواد دندانپزشکی مانند آمالگام نقره‌ای که در پرکردگی‌های فلزی استفاده می‌شود می توانند رنگ دندان های شما را به خاکستری متمایل کنند. درمان ریشه نیز می‌تواند در برخی موارد منجر به تغییر رنگ دندان شود.
- برخی از بیماری‌ها. برخی از شرایط سلامتی می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان‌ها شوند، از جمله بیماری کبد، بیماری سلیاک، کمبود کلسیم، اختلالات تغذیه‌ای و بیماری‌های متابولیک.
- برخی از داروها. برخی داروها، مانند آنتی‌هیستامین‌ها و داروهای فشار خون بالا، می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان‌ها شوند. علاوه بر این، بزرگسالانی که در دوران کودکی تتراسایکلین یا داکسی سایکلین (هر دو آنتی‌بیوتیک) مصرف کرده‌اند ممکن است دچار تغییر رنگ دندان‌ها شوند.
- درمان‌های سرطان. شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی ناحیه سر و گردن می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان‌ها شوند.
معانی رنگ های مختلف
گاهی اوقات رنگ لکه‌های دندان می‌تواند برای شناسایی علت کمک کننده باشد:
- زرد. لکه های زرد معمولاً به دلیل خوردن و نوشیدن غذاها یا نوشیدنی های تیره رنگ ایجاد می شود. همچنین ممکن است به این معنی باشد که باید بهداشت دهان و دندان خود را بهبود بخشید.
- قهوه ای. تغییر رنگ قهوه‌ای دندان‌ها نتیجه سیگار کشیدن یا استفاده از تنباکوی جویدنی است. اگر لکه‌های قهوه‌ای و سوراخ‌های کوچک روی دندان‌های خود دارید، احتمالاً به این معنی است که پوسیدگی دندان درمان نشده دارید.
- بنفش. لکه های بنفش دندان معمولاً نتیجه مصرف زیاد شراب قرمز است.
- خاکستری. تغییر رنگ دندان خاکستری ممکن است به این معنی باشد که عصب داخل دندان شما از بین رفته است. آسیب‌های دندانی می‌تواند باعث این امر شود.
- سفید. لکه های سفید روی دندان شما ممکن است نشان دهنده فلوئوروزیس دندانی باشد. این به معنای مصرف مقادیر بالای فلوراید در دوران کودکی، زمانی که دندان‌های شما در حال رشد بودند است.
- سیاه. نقاط سیاه روی دندان‌ها معمولاً نشان‌دهنده مناطق پوسیدگی شدید است.
مراقبت و درمان
دندانپزشکان چگونه دندان های تغییر رنگ را درمان می کنند؟
دندانپزشکان بسته به علت زمینه‌ای و اینکه آیا لکه‌ها بر لایه‌های خارجی یا داخلی دندان‌های شما تأثیر می‌گذارند، از درمان‌های متفاوتی برای تغییر رنگ دندان استفاده می‌کنند.
سفید کردن دندان
دندانپزشکان ممکن است درمان های حرفه ای سفید کننده دندان را در مطب یا در خانه ارائه دهند. این روش ها از پراکسید هیدروژن یا پراکسید کاربامید برای از بین بردن لکه ها و برداشتن آنها از روی دندان استفاده می کنند. سفید کننده حرفه ای روی لکه های سطحی (خارجی) بهترین عملکرد را دارد. اما برخی از محصولات سفید کننده می توانند لکه های عمیق دندانی (داخلی) را نیز از بین ببرند.
انجام بلیچینگ در مطب حدود یک ساعت طول می کشد. اکثر درمان‌های سفیدکننده خانگی به درمان‌های روزانه 30 تا 60 دقیقه‌ای تا شش هفته نیاز دارند. هر کدام مزایا و معایبی دارند. از دندانپزشک خود بپرسید که کدام گزینه برای شما مناسب است.
باندینگ دندان
اگر تغییر رنگ عمیق دندان دارید که با سفید کردن بهبود نمی یابد، دندانپزشک شما ممکن است باندینگ دندان را توصیه کند. این روش شامل استفاده از رزین کامپوزیت همرنگ دندان برای پنهان کردن دندان های دارای تغییر رنگ است.
باندینگ در مقایسه با گزینه های دیگر مانند ونیر پرسلن بسیار مقرون به صرفه تر است، اما احتمالاً هر پنج تا هفت سال یکبار نیاز به تازه‌سازی خواهید داشت. اگر چندین دندان دارای تغییر رنگ داشته باشید، باندینگ دندان ممکن است گزینه مناسبی نباشد.
ونیر پرسلن
اگر تغییر رنگ گسترده دندان دارید که با سفید کردن بهبود نمی یابد، می توانید ونیر پرسلن را در نظر بگیرید. این پوسته های سرامیکی همرنگ دندان نازک و در عین حال قوی هستند. دندانپزشک آنها را به طور دائم به سطوح جلویی دندان های شما می چسباند تا تغییر رنگ یا سایر عیوب زیبایی مانند ترک خوردگی یا اشکال غیر طبیعی دندان‌ها را بپوشاند.
ونیرهای پرسلن باید هر پنج تا پانزده سال تعویض شوند و قابلیت بازگشت ندارند.
روکش دندان
گاهی اوقات تغییر رنگ دندان از علائم پوسیدگی است. اگر علاوه بر تغییر رنگ، دندان‌های ضعیف یا پوسیده نیز داشته باشید، دندانپزشک ممکن است روکش دندان را توصیه کند.
روکش دندان کلاهکی به شکل دندان است که روی دندان شما قرار می گیرد و از آسیب بیشتر محافظت می کند. روکش های دندانی به بهبود سلامت و عملکرد دندان ها و همچنین ظاهر آن ها کمک می کنند.
چگونه می توانم دندان های تغییر رنگ داده را در خانه سفید کنم؟
شما می توانید درمان های سفید کننده دندان بدون نسخه (OTC) را تهیه کنید. این محصولات شامل شستشو، خمیر، نوارها و سینی های سفید کننده است که خودتان می توانید عمل سفید کردن دندان را انجام دهید.
در حالی که برخی از محصولات بدون نسخه ایمن و موثر هستند، برخی دیگر می توانند به مینای دندان آسیب برسانند و دندان های شما را در برابر پوسیدگی و فرسایش آسیب پذیرتر کنند. به همین دلیل مهم است که قبل از خرید با دندانپزشک خود صحبت کنید.
به طور کلی، موادی که باید اجتناب شود عبارتند از:
- جوش شیرین (بی کربنات سدیم)
- زغال فعال
- اسید سیتریک
هنگام خرید محصولات سفید کننده دندان، به دنبال مهر تایید ADA باشید. این به معنای آن است که متخصصان ایمنی و اثربخشی این محصولات را بررسی کرده‌اند و آنها را برای استفاده ایمن ارزیابی کرده‌اند.
آیا می توانم از تغییر رنگ دندان جلوگیری کنم؟
اگرچه نمی‌توانید از لکه های عمیق دندان به دلیل ضربه، داروها یا شرایط سلامتی خاص جلوگیری کنید، اما چیزهایی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش خطر تغییر رنگ سطحی دندانبه صورت روزانه انجام دهید:
- دندان های خود را دو تا سه بار در روز با استفاده از یک برس نرم و خمیر دندان فلوراید مورد تایید ADA مسواک بزنید.
- روزانه یک بار از نخ دندان استفاده کنید.
- محدود کردن غذاها و نوشیدنی هایی که دندان ها را لکه دار می کنند، مانند چای، قهوه، کولا و شراب قرمز.
- بعد از نوشیدن نوشیدنی هایی که می توانند باعث تغییر رنگ دندان شوند، مقدار زیادی آب بنوشید و دهان خود را بشویید.
- ترک سیگار
- برای تمیز کردن و معاینات معمول به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
چه زمانی باید با دندانپزشک مراجعه کنیم؟
در بسیاری از موارد، تغییر رنگ دندان فقط یک نگرانی ظاهری است و از نظر سلامتی شاید نیازی به اقدام خاصی نداشته باشد. اما اگر تغییر رنگ دندان ها باعث شود نسبت به ظاهر خود احساس ناخوشایندی داشته باشید، درمان های دندانپزشکی زیبایی می تواند به شما کمک کند.
با این حال، اگر علائم دیگری همراه با تغییر رنگ دندان دارید مانند درد، بوی بد دهان، خونریزی لثه یا سوراخ در دندان‌ها فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید. درمان زودهنگام این مسائل می تواند به شما در جلوگیری از بیماری های جدی تر سلامت دهان در آینده کمک کند.
