دندان درد: علل، درمان و زمان مراجعه به دندانپزشک

دندان درد ممکن است به دلیل حساسیت دندان، آسیب به دهان، پوسیدگی، عفونت یا مسائل دیگر رخ دهد. ممکن است احساس درد شدید یا مداوم داشته باشید. دندان درد می تواند هنگام غذا خوردن باعث ایجاد مشکلاتی شود، خواب شما را مختل کند یا در طول روز شما را آزار دهد.

شدت درد دندان شما نیز لزوماً بازتابی از شدت مشکل نیست. دندان درد حتی اگر ناشی از یک مشکل نسبتا جزئی باشد می تواند قابل توجه باشد. این می تواند تشخیص اینکه درد دندان جدی است را سخت کند و باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

این مقاله به بررسی علل احتمالی دندان درد و علائمی که باید آنها را بررسی کنید می پردازد. همچنین نحوه تشخیص و درمان دندان درد و نحوه پیشگیری از آن را پوشش می دهد.

چه عواملی باعث درد دندان می‌شوند؟

علل شایع دندان درد که به سلامت دهان و دندان شما مربوط می شود عبارتند از:

• بیماری لثه
• پوسیدگی دندان
• حساسیت دندان‌ها
• دندان قروچه (ساییدن دندان‌ها در هنگام بیداری و یا خواب)
• دندان ترک خورده به دلیل آسیب دهان
• آبسه دندان (عفونت در مرکز دندان)
• دندان نهفته (دندانی که به طور کامل از لثه بیرون نمی‌آید)

بیماری لثه

بیماری لثه یا پریودنتیت با عفونت لثه مشخص می شود.

به طور خاص با التهاب لثه، که مرحله اولیه بیماری لثه است، لثه ها ملتهب و داغ، قرمز و متورم می شوند.

هم التهاب لثه و هم پریودنتیت می توانند باعث درد خفیف یا شدید شوند. معمولاً شدت درد نشان‌دهنده پیشرفته‌تر بودن عفونت است.

پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان که دندان کرم خورده نیز نامیده می شود، به تخریب تدریجی و ایجاد حفره در سطح خارجی یا مینای دندان اشاره دارد.

پلاک، لایه چسبنده ای از باکتری که روی مینای دندان ایجاد می شود، از قندها و نشاسته های ذرات غذا در دهان تغذیه می کند. این فرایند اسیدی تولید می‌کند که به مینا حمله کرده، باعث ایجاد نواحی ضعیف و سوراخ‌ می‌شود.

از آنجایی که پوسیدگی به سمت داخل و لایه میانی دندان که به عنوان عاج شناخته می شود گسترش می یابد، می تواند باعث درد و حساسیت شود.

حساسیت دندانی

حساسیت های دندانی از قرار گرفتن عاج در معرض دید ایجاد می‌شود. این امر ممکن است به دلیل پوسیدگی‌ها، پرکردگی‌های فرسوده، تحلیل لثه یا دندان‌های ترک‌خورده رخ دهد.

حساسیت دندان با درد سریع و تیزی در هنگام قرار گرفتن در شرایط محرک، مانند مسواک زدن یا قرار گرفتن در معرض هوای سرد همراه است.

دندان قروچه

دندان قروچه که با فشردن و ساییدن دندان‌ها مشخص می‌شود می‌تواند هنگام خواب یا بیداری رخ دهد.

دندان قروچه با گذشت زمان ممکن است موارد زیر را ایجاد کند:

• حساسیت دندانی
• دندان‌های ترک خورده
• درد دندان یا صورت
• اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)

دندان ترک خورده

دندان ترک خورده ممکن است در اثر ضربه به دهان، دندان قروچه شدید یا گاز گرفتن چیزی سفت ایجاد شود.

علائم دندان ترک خورده ممکن است شامل درد شدید هنگام گاز گرفتن یا جویدن و همچنین حساسیت به دما و غذا باشد.

پنج نوع ترک در دندان عبارتند از:

• ترک‌های مویی: ترک‌های کم عمق و ریز روی لایه بیرونی دندان یعنی مینا ایجاد می‌شود.
• شکستگی کاسپ: زمانی که تکه‌ای از سطح جونده دندان که معمولاً در اطراف پرکردگی است شکسته می‌شود.
• دندان ترک خورده: زمانی که ترک از سطح جونده دندان تا ریشه دندان گسترش می یابد.
• دندان شکسته: دندان به دو قسمت تقسیم می شود.
• شکستگی عمودی ریشه: ترکی که در ریشه دندان ایجاد می‌شود و ممکن است تا زمانی که عفونت ایجاد نشود مورد توجه قرار نگیرد.

آبسه

یک آبسه دندانی که ممکن است ناشی از یک پوسیدگی درمان نشده یا پالپیت باشد و به دلیل تجمع باکتری‌ها در داخل مغز دندان یا پالپ ایجاد می‌شود. آبسه دندان معمولاً با عفونتی ظاهر می شود که از دندان به ناحیه اطراف گسترش یافته است.

دندان نهفته

هنگامی که مانعی در مقابل حرکت دندان به سمت مکان مناسب خود ایجاد شود دندان ها می توانند نهفته شوند.

دندان های عقل معمولاً نهفته می شوند زیرا اغلب آخرین دندان هایی هستند که از لثه خارج می شوند و ممکن است در دهان فضای کافی برای آنها وجود نداشته باشد.

دندان نهفته می تواند باعث موارد زیر شود:

• فشار
• درد
• تورم

اگر دندان عقل نهفته عفونی شود می تواند باعث درد شدید، تب، التهاب لثه و مشکل در بلع شود.

التهاب پالپ دندان

پالپیت عارضه‌ای است که زمانی رخ می‌دهد که بافت مرکز دندان، که به آن پالپ نیز می‌گویند، ملتهب و تحریک شود. این می تواند منجر به درد و حساسیت شدید به چیزهای مختلف مانند دما شود.

شرایطی که ممکن است باعث ایجاد پالپیت شود عبارتند از:

• پوسیدگی دندان
• ضربه به دندان
• انجام چندین روش بر روی یک دندان

پالپیت ممکن است قابل برگشت یا غیرقابل برگشت باشد. اگر قابل برگشت باشد، درد یا حساسیت در چند ثانیه پس از حذف عامل تحریک متوقف می‌شود. اگر پالپیت برگشت‌ناپذیر باشد، درد می‌تواند برای دقایقی پس از برداشتن محرک باقی بماند. پالپیت برگشت‌ناپذیر نیز می‌تواند با درد خود به خودی ظاهر شود که ممکن است نیازی به عامل تحریک نداشته باشد.

آنژین لودویگ

آنژین لودویگ یا عفونت فضای زیرفکی (Submandibular Space Infection) یک عفونت باکتریایی نادر زیر زبان است. می تواند تهدید کننده زندگی باشد و نیاز به درمان اورژانسی دارد.

آنژین لودویگ ممکن است ناشی از آسیب دهان یا یک آبسه دندان باشد.

این وضعیت ممکن است باعث شود فرد دچار موارد زیر شود:

• دندان درد جدید یا افزایش یافته
• تب
• زبان متورم که ممکن است از دهان بیرون بیاید.
• مشکل در بلعیدن یا صحبت کردن
• ریزش آب دهان
• درد، تورم و قرمزی گردن
• ضعف و خستگی
• گیجی
• گوش درد

دندان درد چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تعیین علت دندان درد، دندانپزشک شما ممکن است سوابق پزشکی شما را بررسی کند، معاینه فیزیکی انجام دهد و شما را به یک آزمایش تصویربرداری مانند اشعه ایکس ارجاع دهد.

سوابق پزشکی

دندان‌پزشک شما سوالاتی در مورد علائم شما مطرح می‌کند، از جمله:

• محل درد
• چه چیزی درد را بهبود می‌بخشد یا بدتر می‌کند.
• چه مدت درد دارید.
• آیا علائم دیگری مانند تورم یا تب دارید.

معاینه فیزیکی

دندانپزشک شما احتمالاً دهان و صورت شما را از نظر تورم بررسی می کند. در طول بررسی دهانی، او به دنبال التهاب و نشانه‌های عفونت می‌گردد.

یک معاینه فیزیکی شامل:

• بررسی داخل دهان: می‌تواند تورم، دندان پوسیده یا شکسته، ضایعات بافت نرم و بافت سخت را شناسایی کند.
• بررسی خارج دهان: می‌تواند تورم را شناسایی کند، توزیع درد را ارزیابی کند، حرکات فک TMJ و درد میوفاسیال را ارزیابی کند.

برای علائم بالقوه نگران کننده، مانند تب یا درد گردن، دندانپزشک شما ممکن است معاینه عصب جمجمه را انجام دهد که بر روی سر متمرکز است.

تصویربرداری و آزمایشات دیگر

دندانپزشک شما ممکن است بخواهد برای بررسی وجود آبسه، پوسیدگی‌ها یا هر مشکل دیگری از دندان عکس بگیرد.

اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) ممکن است برای تشخیص شرایط نادری مانند آنژین لودویگ مفیدتر باشد.

سایر آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تست حیات (تست پالپ سرد یا الکتریکی)
• تست بایت برای دندان ترک خورده

ارزیابی گوش و حلق و بینی

گاهی اوقات درد یا حساسیت دندان ربطی به دندان شما ندارد. سایر شرایطی که می تواند باعث دندان درد شود عبارتند از:

• عفونت سینوسی که می تواند درد را به دهان شما منتقل کند یا دندان های شما را حساس کند.
• TMJ (اختلال در عملکرد مفصل فک)، که ممکن است باعث درد یا حساسیت شود و با حرکت فک و جویدن بدتر می شود.

اگر دندانپزشک مشکوک باشد که درد دندان شما به سلامت دهان و دندان شما ارتباطی ندارد، ممکن است برای ارزیابی به متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) ارجاع داده شوید.

دندان درد چگونه درمان می شود؟

درمان دندان درد به علت اصلی آن بستگی دارد.

ممکن است درمان شامل:

• دارو
• شستشوی دهان
• دستگاه‌های دهانی
• اقدامات پزشکی

اکثر شرایطی که باعث درد دندان می شوند، اگر در مراحل اولیه رسیدگی نشود، می توانند بدتر شوند یا مشکلات بیشتری ایجاد کنند. همیشه بهتر است در اسرع وقت معاینه شوید و درمان را شروع کنید.

دارو

دندانپزشک شما ممکن است داروهای مختلفی را توصیه یا تجویز کند:

• تسکین درد: تیلنول یا استامینوفن (acetaminophen) یا یک ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند ادویل یا ایبوپروفن (ibuprofen) یا ناپروکسن (naproxen)
• آنتی بیوتیک ها (برای آبسه، پالپیت یا سایر عفونت ها): آموکسی سیلین (Amoxicillin)، کلیندامایسین (clindamycin)

شستشوی دهان و فلوراید موضعی

شستشوی دهان شامل موارد زیر است:

• کلرهگزیدین (Chlorhexidine): باکتری های دهان را کاهش می دهد. ممکن است برای درمان التهاب لثه استفاده شود.
• شستشوی فلوراید (Fluoride rinses): می تواند به پیشگیری یا درمان پوسیدگی دندان و بیماری لثه کمک کند.

برای حساسیت و درد، دندانپزشک شما ممکن است به دندان‌های شما فلوراید بزند و خمیردندان فلوراید را که برای دندان‌های حساس طراحی شده است توصیه کند.

دستگاه های دهانی

اگر دندان قروچه مرتبط با خواب دارید، دندانپزشک شما ممکن است استفاده از یک دستگاه دهان مانند محافظ دهان را در شب توصیه کند. گزینه های بدون نسخه ای که روی دندان های شما قرار می گیرند مقرون به صرفه ترین هستند، اما محافظ های سفارشی ساخته شده از قالب های دندان شما معمولا راحت تر و بادوام تر هستند.

در حالی که یک محافظ دهان از دندان های شما در برابر آسیب محافظت می کند اما تعداد دوره های دندان قروچه را کاهش نمی دهد. با در نظر گرفتن این موضوع باید عوامل اصلی تحریک کننده دندان قروچه را که شامل استرس، اضطراب و خشم است را بر طرف نمایید.

اقدامات پزشکی

برای شرایط خاص ممکن است به یکی از چندین روش دندانپزشکی نیاز داشته باشید.

• پوسیدگی و حفره دندان: سوراخ کردن برای از بین بردن پوسیدگی و جایگزینی مواد از دست رفته با پر کردن
• پالپیت برگشت ناپذیر: یک کانال ریشه برای برداشتن پالپ عفونی و تقریبا همیشه نیاز به تاج دارد.
• آبسه: کیسه عفونی باز شده و تخلیه می شود.
• دندان ترک خورده: بسته به میزان آسیب، پر کردن، درمان کانال ریشه یا برداشتن و جایگزینی

راهکارهای خانگی برای تسکین درد در منزل

گاهی اوقات ممکن است چند روز یا بیشتر طول بکشد تا به ملاقات دندانپزشک خود بروید. راه‌حل‌های خانگی که می‌توانید انجام دهید شامل:

• روغن میخک: چند قطره روغن میخک را در روغن زیتون رقیق کنید، روی پنبه بمالید و به مدت 5 تا 10 دقیقه روی لثه های نزدیک دندان دردتان قرار دهید. روغن میخک حاوی اوژنول، یک بی حس کننده طبیعی با خواص ضد التهابی است.
• یخ: یک کیسه یخ یا کیسه سبزیجات یخ زده را که در یک حوله تمیز پیچیده شده اند، حدود 20 دقیقه روی فک خود قرار دهید. در صورت نیاز در طول روز تکرار کنید.
• شستشو: آب نمک گرم (1/2 قاشق چایخوری نمک در 8 اونس آب) یا پراکسید هیدروژن رقیق شده (نسبت 1:1) را حدود 30 ثانیه در دهان خود بچرخانید سپس بیرون بریزید.
• مسکن های OTC (بدون نسخه): تیلنول (acetaminophen)، ادویل (ibuprofen)، یا آلِو (naproxen) را می توان طبق دستورالعمل بسته مصرف کرد.

چگونه از دندان درد جلوگیری کنیم؟

برای جلوگیری از پوسیدگی، بیماری لثه و حساسیت دندان، بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید:

• دندان های خود را دو بار در روز به آرامی مسواک بزنید.
• از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
• روزانه نخ دندان بکشید.
• در صورت امکان آب حاوی فلوراید بنوشید.
• دندان های خود را به طور مرتب تمیز کنید.
• سیگار نکشید.
• از عاداتی مانند جویدن مداد یا گاز گرفتن اشیا سخت خودداری کنید.

چه زمانی برای دندان درد به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

با دندانپزشک خود قرار ملاقات بگذارید اگر:

• درد دندان شما شدید است.
• تب دارید.
• زمانی که دندان شکسته، ترک خورده، کج شده یا خارج شده است.
• شما یک حفره یا سوراخ در دندان خود دارید.
• صورت و یا دهان شما متورم شده است.
• درد دندان شما از بین نمی رود.

دندان درد ممکن است مستلزم مراجعه به اورژانس باشد. علائمی که باید فورا مشاهده شوند عبارتند از:

• خونریزی که با فشار وارده متوقف نمی شود.
• تب بالای 101 درجه فارنهایت (38.3 درجه سِلسیوس)
• یک گره یا توده روی فک شما
• تورم زیر چشم
• دندان درد شدید که با دارو بهبود نمی یابد.

خلاصه

دندان درد ممکن است در اثر عفونت یا بیماری، ضربه دهان، حساسیت عمومی یا التهاب ایجاد شود. اگر دندان درد شدید، تب یا تورم در صورت یا دهان دارید با دندانپزشک خود تماس بگیرید.

درمان دندان درد بسته به علت آن متفاوت است. چه به دارو یا درمان دیگری نیاز داشته باشید هر چه زودتر درمان شوید بهتر است.

با اطمینان، محصولات کولرز را از سایت پلور دندان پارس تهیه کنید و از کیفیت بی‌نظیر و خدمات عالی بهره‌مند شوید.