بوی بد دهان (هالیتوزیس)

بوی بد دهان یا هالیتوزیس (Halitosis) ممکن است به دلیل بهداشت نامناسب دهان باشد، اما همیشه اینطور نیست. همچنین ممکن است به دلیل تعدادی از شرایط سلامتی از جمله خشکی دهان، سوزش سر دل یا حتی بیماری در قسمت دیگری از بدن شما رخ دهد. درمان هالیتوزیس بستگی به علت زمینه ای دارد.

هالیتوزیس چیست؟

هالیتوزیس اصطلاح پزشکی برای بوی بد دهان است. همه افراد گهگاه دچار بوی بد دهان می شوند به خصوص بعد از خوردن سیر، پیاز یا سایر مواد غذاهای قوی. اما بوی بدی که از بین نمی رود (هالیتوزیس مزمن) می تواند به این معنی باشد که شما یک مشکل بهداشت دهان و دندان دارید یا وضعیتی دارید که بر قسمت دیگری از بدن شما تأثیر می گذارد.

بوی بد دهان می تواند یکی از علائم شرایط مختلف باشد. به عبارت دیگر، مانند یک پیام هشدار دهنده از بدن شماست. یافتن علت اصلی هالیتوزیس اولین قدم در درمان این مشکل است.

هالیتوزیس چقدر شایع است؟

هالیتوزیس یک بیماری شایع است که تقریباً از هر 4 نفر در سراسر جهان 1 نفر را مبتلا می کند. یک مطالعه تحقیقاتی که یافته های 13 مقاله مجله پزشکی را ترکیب کرد، نشان داد که بوی بد دهان حدود 31.8 درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار می دهد.

علائم و علل

علائم هالیتوزیس چیست؟

علامت اصلی بوی بد دهان تنفس بدبو است که از بین نمی رود. این بو ممکن است آنقدر قوی باشد که دیگران متوجه آن شوند.

شایع ترین علت بوی بد دهان چیست؟

شایع ترین علت هالیتوزیس، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. بدون رعایت بهداشت دهان و دندان مانند مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و تمیز کردن روتین دندان ها، باکتری های مضر به دهان شما حمله می کنند و خارج از کنترل تکثیر می شوند. این می تواند منجر به چندین مشکل سلامت دهان مانند بوی بد دهان، پوسیدگی و بیماری لثه شود.

علل دیگر بوی بد دهان چیست؟

در حالی که بهداشت نامناسب دهان شایع ترین علت بوی بد دهان است، اما این تنها دلیل نیست. چندین بیماری دیگر وجود دارد که می تواند باعث بوی بد دهان شود از جمله:

• خشکی دهان: بزاق به شستشوی دهان کمک می کند، بنابراین اگر بدن شما بزاق کافی تولید نمی کند، می تواند منجر به هالیتوزیس شود. سیگار کشیدن می تواند باعث خشکی دهان شود و همچنین خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش می دهد. علاوه بر این، برخی داروها می توانند باعث خشکی دهان شوند.
• سرطان های سر و گردن: علائم سرطان دهان یا اوروفارنکس (اوروفارنکس شما بین بینی و دهان شما قرار دارد) شامل زخم هایی است که بهبود نمی یابند، درد دهان، مشکل در بلع، توده ای در گردن و کاهش وزن غیرقابل توضیح.
• بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD): این یک اختلال گوارشی است که در آن اسید یا مایع معده به مری، لوله‌ای که غذا را از دهان به معده می‌برد نشت می‌کند.
• سنگ لوزه ها: زمانی که غذا در لوزه های شما گیر می کند (واقع در پشت گلو)، گاهی اوقات به رسوبات کلسیمی تبدیل می شود که سنگ لوزه ها یا تونسیلولیت نامیده می شوند.
• بیماری لثه: ژنژیویت یک التهاب در لثه‌های شما است که می‌تواند باعث قرمزی، تورم و خونریزی شود. این بیماری به وسیله پلاک، یک لایه لزج که بر روی دندان‌های شما تشکیل می‌شود و می‌تواند توسط مسواک زدن و استفاده از نخ دندان پاک شود ایجاد می‌شود. ژنژیویت درمان نشده می‌تواند منجر به پریودنتیت شود که باعث آسیب به بافت لثه و از دست دادن دندان و استخوان اطراف دندان‌های شما می‌شود. دهان خندقی (Trench Mouth) یک شکل پیشرفته‌تر از بیماری لثه است که می‌تواند شامل درد شدید، خونریزی، تب و خستگی باشد.
• عفونت در بینی، گلو یا ریه ها: برای مثال، افراد مبتلا به ذات الریه مایعی را سرفه می کنند که بوی بدی دارد.
• دیابت: در افراد مبتلا به دیابت خطر ابتلا به بیماری لثه افزایش می یابد و بیماری لثه می تواند مدیریت دیابت را دشوارتر کند زیرا می تواند قند خون را افزایش دهد.
• بیماری کبد یا بیماری کلیوی: زمانی که کبد و کلیه ها به درستی کار می کنند، سموم را از بدن شما خارج می کنند. اما در افراد مبتلا به بیماری کبدی یا کلیوی، این مواد سمی از بین نمی روند. که می تواند منجر به هالیتوزیس شود.
• سندرم شوگرن: این بیماری خودایمنی می تواند منجر به درد عضلانی، خشکی چشم، خشکی پوست و خشکی دهان شود (که اغلب با هالیتوزیس مرتبط است).

اگر دائماً بوی بد دهان دارید به چه معناست؟

اگر به هالیتوزیس مزمن مبتلا هستید، ممکن است به این معنی باشد که بیماری لثه دارید. اگرچه همیشه اینطور نیست. هالیتوزیس همچنین می تواند نشانه ای از شرایط ذکر شده در بخش بالا باشد.

اگر بوی بد دهان دارید که از بین نمی رود، با دندانپزشک خود قرار ملاقات بگذارید. اگر هالیتوزیس به دلیل بهداشت نامناسب دهان باشد، تمیز کردن دندان باید کمک کند. اگر دندان ها و لثه های سالمی دارید، هالیتوزیس ممکن است با مشکلی در قسمت دیگری از بدن شما مرتبط باشد.

تشخیص و آزمایشات

از کجا بفهمیم دچار بوی بد دهان هستیم؟

اگر در دهان خود طعم بدی دارید، احتمالاً دچار بوی بد دهان هستید که دیگران آن را استشمام می کنند. برای اطمینان از این موضوع، بهتر است یک ارزیابی با دندانپزشک خود داشته باشید.

مدیریت و درمان

هالیتوزیس چگونه درمان می شود؟

درمان هالیتوزیس به علت اصلی مشکل بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر بوی بد دهان به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باشد، تمیز کردن دندان و بهبود بهداشت دهان و دندان در خانه احتمالا کمک خواهد کرد.

اما اگر بوی بد دهان نشانه بیماری دیگری در جای دیگری از بدن شما باشد، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی اولیه می تواند به شما در تشخیص و درمان مناسب کمک کند.

گاهی اوقات، دندانپزشک شما ممکن است دهانشویه های خاصی را برای مبارزه با باکتری های خاص در دهان شما توصیه کند.

چگونه می توانم برای همیشه از شر بوی بد دهان خلاص شوم؟

همانطور که در بالا ذکر شد، درمان بیماری زمینه ای تنها درمان بوی بد دهان است. آدامس و استفاده از نعناع فقط مشکل را می پوشانند.

هنگامی که ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما مشخص می کند که چه چیزی باعث هالیتوزیس شده است، می تواند یک برنامه درمانی متناسب با نیازهای خاص شما ایجاد کند.

پیشگیری

چگونه می توانم از هالیتوزیس پیشگیری کنم؟

بهداشت دهان و دندان مناسب بهترین راه برای تمیز و تازه نگه داشتن بوی نفس شماست. در ادامه چند دستورالعمل کلی وجود دارد:

• دو بار در روز مسواک بزنید، هر بار حداقل دو دقیقه و یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. به یاد داشته باشید که زبان خود را با برس یا زبان خراش تمیز کنید.
• از دهانشویه ضد باکتری بدون الکل استفاده کنید.
• برای معاینه و تمیز کردن به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید. بعضی از افراد نیاز داردن که هر شش ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنند. اما برخی از افراد ممکن است نیاز به ویزیت های مکرر داشته باشند تا سلامت دهان و دندان خود را کنترل کنند.
• برای جلوگیری از خشکی دهان آب زیادی بنوشید.
• تولید بزاق را با استفاده از آدامس های بدون قند، مکیدن آب نبات های بدون قند یا خوردن غذاهای سالم که نیاز به جویدن زیاد دارند افزایش دهید. دندانپزشک شما ممکن است محصولاتی را توصیه یا تجویز کند که می توانند بزاق مصنوعی تولید کنند یا به بدن شما در تولید بزاق کمک کنند.
• از الکل، کافئین و محصولات تنباکو خودداری کنید زیرا می توانند دهان شما را خشک کنند.

بهترین روش برای مسواک زدن دندان ها چیست؟

در ادامه چند نکته و ترفند برای مسواک زدن صحیح دندان ها آورده شده است:

• از مسواک نرم استفاده کنید. مطمئن شوید که اندازه و شکل آن به شما امکان می دهد به تمام نواحی دهان خود دسترسی داشته باشید.
• مسواک خود را حداقل هر سه یا چهار ماه یکبار تعویض کنید یا اگر به نظر می رسد کهنه شده است زودتر آن را عوض کنید.
• مسواک خود را با زاویه 45 درجه به سمت لثه های خود نگه دارید و از ضربات کوتاه به اندازه عرض یک دندان استفاده کنید. مطمئن شوید که به بیرون، داخل و بالای هر دندان می رسید.
• برس خود را به شدت فشار ندهید. مسواک زدن شدید یا استفاده از یک برس سخت می تواند باعث تحلیل لثه شود.

بهترین روش برای نخ دندان کشیدن چیست؟

تمیز کردن بین دندان ها به اندازه مسواک زدن مهم است. نخ دندان می تواند جاهایی را که مسواک شما به آنها دسترسی ندارد تمیز کند. برای استفاده صحیح از نخ دندان:

• حدود 18 اینچ نخ را جدا کرده و آن را دور انگشتان میانی خود بپیچید.
• از انگشتان شست و سبابه خود استفاده کنید تا نخ دندان را محکم بگیرید تا یک یا دو اینچ از آن بین انگشتان شما باشد.
• آن بخش میانی را بین دندان های خود هدایت کنید، نخ را دور یک دندان بپیچید (به شکل C) و هفت تا 10 بار طول آن دندان را به بالا و پایین بمالید. (توجه: اصطکاک برای از بین بردن پلاک از روی سطح دندان های شما ضروری است. واتر جت های دندان برای از بین بردن تکه های بزرگ غذا و باقی مانده ها عالی هستند. اما اگر از واتر جت دندان استفاده می کنید، حتما از نخ دندان معمولی نیز استفاده کنید.)
• حالا نخ را دور دندان کناری بپیچید و این مراحل را تکرار کنید.

اگر تا بحال نخ دندان نکشیده اید، ممکن است در چند روز اول مقداری خونریزی و ناراحتی وجود داشته باشد، اما به مرور باید برطرف شود.

در صورت داشتن هالیتوزیس چه انتظاری می توانیم داشته باشیم؟

اکثر افراد می توانند با درمان بیماری زمینه ای از شر هالیتوزیس مزمن خلاص شوند. این می تواند به سادگی بهبود روال بهداشت دهان و دندان شما باشد.

اگر بوی بد دهان مزمن به دلیل یک بیماری زمینه‌ای باشد، ممکن است آزمون و خطای وجود داشته باشد تا بفهمید چه چیزی برای شما مفید است. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است نیاز داشته باشد که داروهای مختلفی را امتحان کند یا دوز مصرفی شما را تغییر دهد. یا ممکن است بخواهند آزمایش های بیشتری برای تعیین دقیق علت انجام دهند.

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

اگر بهداشت را رعایت می کنید و همچنان بوی بد دهان دارید، یک قرار ملاقات با دندانپزشک خود تعیین کنید. برخی از افراد سریعتر از دیگران پلاک ایجاد می کنند و ممکن است نیاز به تمیز کردن مکرر داشته باشند. همچنین می توانید با یک پریودنتیست (متخصص بیماری های لثه) قرار ملاقات بگذارید تا ببیند که آیا بیماری لثه علت بوی بد دهان است یا خیر.

اگر دندانپزشک شما هیچ مشکلی برای سلامت دهان پیدا نکرد مانند پوسیدگی یا بیماری لثه پزشک شما می تواند تشخیص دهد که آیا بیماری دیگری باعث ایجاد بوی بد دهان شده است یا خیر.

هالیتوزیس یک بیماری شایع است که می تواند باعث خجالت یا کاهش اعتماد به نفس شود. اما بوی بد دهان چیزی نیست که از آن خجالت بکشید. اغلب این فقط روشی است که بدن به شما می گوید که چیزی درست کار نمی کند. خبر خوب این است که معمولاً می توانید با درمان بیماری زمینه ای از شر بوی بد دهان خلاص شوید. دندانپزشک و پزشک می توانند با هم کار کنند تا بفهمند چه چیزی برای شما موثر است.